Zo speel je in op stijgende koffieprijzen en nieuwe klantwensen

De Nederlandse horecasector staat voor een dubbele uitdaging: recordhoge koffieprijzen en steeds veeleisender wordende consumenten. Terwijl de prijs van Arabica-bonen in vijf jaar tijd bijna verviervoudigd is, groeit tegelijkertijd de vraag naar specialty coffee. Hoe kunnen horecaondernemers deze uitdagingen omzetten in kansen?

De harde realiteit van stijgende kosten

De cijfers liegen er niet om. De prijs van ruwe Arabica-koffie steeg het afgelopen jaar met maar liefst 100%, en fabrikanten vragen nu 23% meer voor thee en koffie. Deze prijsexplosie wordt veroorzaakt door een perfecte storm van factoren: klimaatverandering die oogsten in grote producerende landen zoals Brazilië, Colombia en Vietnam decimeerde, geopolitieke spanningen, hogere transportkosten en de algemene inflatie.

Het resultaat? De gemiddelde prijs voor een kop koffie steeg vorig jaar met 8%, terwijl een cappuccino gemiddeld van €3,10 in 2022 naar €3,21 in 2023 ging. Cappuccino's worden harder getroffen omdat ze uit meerdere componenten bestaan waarover de kostenstijging berekend moet worden.

Het dilemma van de doorberekening

Slechts 18,3% van de horecaondernemers kan de kostenstijgingen volledig doorberekenen aan klanten. Dit zet de marges onder druk, die ook al lijden onder stijgende personeels- en energiekosten. Hoewel de marges op koffie en thee relatief hoog zijn (inkoopkosten van 15% van de omzet), kan dit oplopen tot 17-22% bij gehuurde of geleasde koffiemachines.

Kansen in veranderende consumentenvoorkeuren

Ondanks de prijsstijgingen blijft de koffieconsumptie in de horeca stabiel of zelfs stijgend. De Nederlandse consument hecht steeds meer waarde aan een goede kop koffie, en dit biedt interessante kansen:

• Specialty coffee wint terrein: het aandeel van koffiebonen steeg met 1,4 procentpunt, terwijl er een toename is van kleinere koffieproducenten. Gevestigde namen zoals JDE, Nescafé en Illy laten juist een daling zien. Dit toont aan dat consumenten bereid zijn meer te betalen voor kwaliteit.
• Nieuwe koffievarianten: jongere koffiedrinkers (16-34 jaar) experimenteren meer met verschillende soorten koffie. Ijskoffie met roomijs of koude melk wint aan populariteit, terwijl 'koffie verkeerd' minder wordt gedronken.
• Betere apparatuur: er is een verschuiving naar (half)automatische espressomachines en weg van koffiepads. Jongere consumenten gebruiken vaker capsuleapparaten en volautomaten, wat wijst op een investering in kwaliteit.

Praktische tips voor horecaondernemers

1. Speel in op de kwaliteitstrend 

• Investeer in betere koffiemachines en training van personeel
• Bied specialty coffee aan tegen een premium prijs
• Communiceer over de herkomst en kwaliteit van je koffie

2. Optimaliseer je kosten

• Richt je op efficiëntere keukenprocessen
• Verminder voedselverspilling voor aanzienlijke besparingen
• Overweeg directe inkoop bij kleinere koffiebranders voor betere marges

3. Benut consumentengedrag

• 35% van consumenten verwacht niets te veranderen aan hun koffiegedrag bij prijsstijgingen
• 32% zoekt vaker naar aanbiedingen - speel hier op in met loyaliteitsprogramma's
• Focus op ijskoffie en andere trending varianten voor jongere doelgroepen

4. Flexibele prijsstrategie 

• Overweeg gedifferentieerde prijzen voor verschillende kwaliteitsniveaus
• Bied "koffie + gebak" combi's aan om de totale bestedingen te verhogen
• Gebruik happy hours of ochtendaanbiedingen om klanten te behouden

5. Alternatieven slim inzetten

• Hoewel plantaardige melkalternatieven lijken af te nemen (van 75% naar 67% beschikbaarheid), blijf deze aanbieden voor de trouwe doelgroep
• Experimenteer met siropen en andere toevoegingen die jongeren waarderen

De toekomst van koffie in de horeca

De horecasector moet de stijgende koffieprijzen niet zien als enkel een probleem, maar als een kans om te differentiëren. Consumenten zijn bereid meer te betalen voor kwaliteit, en de trend naar specialty coffee biedt mogelijkheden voor betere marges.

Door slim in te spelen op veranderende consumentenvoorkeuren, efficiëntie te verbeteren en strategisch te prijzen, kunnen horecaondernemers deze uitdagende periode omzetten in een concurrentievoordeel. De sleutel ligt in het vinden van de juiste balans tussen kostenbeheer en het bieden van de kwaliteit die de moderne koffieliefhebber verlangt.