Horecavergunning aanvragen: zo doe je dat stap voor stap

Als je een horecazaak wilt starten of uitbreiden, is een horecavergunning vaak verplicht. Denk aan een lunchroom die een glas wijn wil kunnen schenken, of een foodtruck die uitgroeit tot een eetcafé. Maar wat houdt die vergunning precies in? En wanneer moet je die regelen?

In dit artikel leggen we stap voor stap uit wanneer een horecavergunning nodig is, hoe je deze aanvraagt en wat er allemaal bij komt kijken. Met praktische tips, voorbeelden en heldere uitleg – precies wat jij als (startende) horecaondernemer nodig hebt.

Wanneer heb je een horecavergunning nodig?

Een horecavergunning is verplicht wanneer je bedrijf eten en/of drinken serveert dat ter plaatse wordt genuttigd. Dat geldt dus voor cafés, restaurants, snackbars, ijssalons, en zelfs voor een hotel met ontbijtservice. Het gaat vooral om plekken waar mensen verblijven en consumeren.

Maar let op: wil je alcohol schenken, dan heb je een specifieke vergunning nodig, namelijk een drank- en horecavergunning. Die komt bovenop de algemene exploitatievergunning.

Voorbeelden:

• Je opent een koffiezaak met huisgemaakte taart? ✔️ Horecavergunning nodig.
• Je foodtruck verkoopt alleen koffie to go? ❌ Geen horecavergunning nodig.
• Je organiseert evenementen met drankverkoop? ✔️ Tijdelijke vergunning nodig.

Wat is een drank- en horecavergunning?

De drank- en horecavergunning – ook wel alcoholvergunning genoemd – geeft je het recht om alcoholhoudende dranken te verkopen en te schenken. Deze vergunning is wettelijk verplicht volgens de Alcoholwet (voorheen Drank- en Horecawet).

Je hebt deze vergunning nodig als je:

• Alcoholische dranken schenkt voor consumptie ter plaatse.
• Alcohol verkoopt in een slijterij of horecazaak.
• Alcohol aanbiedt op feesten of evenementen met publiek.

De regels zijn streng. Zo moeten leidinggevenden:

• 21 jaar of ouder zijn,
• beschikken over een Verklaring Sociale Hygiëne,
• én een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) kunnen overleggen.

Hoe vraag je een horecavergunning aan?

De aanvraag loopt via je gemeente. Hoewel details kunnen verschillen, volgt de procedure grofweg deze stappen:

Stap 1: Schrijf je in bij de KvK

Zorg dat je onderneming is ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Hier wordt de rechtsvorm, eigenaar en activiteiten van je bedrijf geregistreerd.

Stap 2: Check het bestemmingsplan

Controleer of jouw locatie bestemd is voor horeca. Dit doe je via het omgevingsloket van je gemeente. Past je plan niet binnen het bestemmingsplan? Dan heb je een omgevingsvergunning nodig.

Stap 3: Vraag de juiste vergunningen aan

Afhankelijk van je plannen heb je één of meer vergunningen nodig:

• Exploitatievergunning (voor het exploiteren van een horecazaak)
• Drank- en horecavergunning (voor alcohol)
• Terrasvergunning (voor een terras)
• Omgevingsvergunning (bij verbouwen of aanpassingen)
• Evenementenvergunning (voor tijdelijke feesten)
• Muziekvergunning (bij live muziek of versterkt geluid)

De aanvraagformulieren vind je op de website van je gemeente.

Stap 4: Lever de documenten aan

Bij je aanvraag voeg je meestal toe een plattegrond van je zaak, kopieën van identiteitsbewijzen van leidinggevenden, VOG’s, diploma Sociale Hygiëne en huurovereenkomst of eigendomsbewijs.

Stap 5: Wacht op controle en besluit

De gemeente toetst je aanvraag. Soms komt er een inspectie van de GGD, brandweer of politie. Bij goedkeuring ontvang je de vergunning.

De procedure duurt gemiddeld 8 tot 12 weken, dus begin op tijd!

Waarvoor is welke horecavergunning nodig?

Hieronder gaan we dieper in op de meest voorkomende vergunningen voor horecaondernemers:

Exploitatievergunning

Verplicht in veel gemeenten. Zonder deze vergunning mag je de zaak niet openen. Je moet hierbij jouw openingstijden, activiteiten (eten, muziek, alcohol), leidinggevenden en plattegrond van het pand aangeven. 

Let op: in sommige gemeenten, zoals Amsterdam, moet je ook aantonen dat je geen overlast veroorzaakt.

Drank- en horecavergunning

Deze geldt voor het schenken van alcohol. Je mag pas alcohol serveren als je deze vergunning op zak hebt, óók als alcohol slechts een klein deel van je aanbod is. Wil je ook alcohol verkopen in een winkel? Dan heb je een aparte slijtersvergunning nodig.

Terrasvergunning

Wil je zitjes neerzetten op de stoep? Vraag dan een terrasvergunning aan. Gemeenten hanteren regels over grootte, toegankelijkheid en openingstijden van terrassen.

Muziekvergunning

Bij versterkte muziek – zoals live-optredens of dj's – moet je soms een extra vergunning aanvragen. Daarnaast betaal je in veel gevallen Buma/Stemra-vergoedingen.

Tips voor een vlotte aanvraag van je horecavergunning

• Begin op tijd. Gemeenten hanteren strakke termijnen.
• Vraag advies aan een horecajurist of de gemeente.
• Voorkom boetes. Werk alleen met geldige vergunningen.
• Verzamel je documenten vooraf. Zo voorkom je vertraging.
• Gebruik de juiste formulieren. Die vind je op je gemeentewebsite.

Een horecavergunning aanvragen klinkt misschien als veel papierwerk – en dat is het soms ook – maar het is absoluut noodzakelijk voor een goede start. Door te weten wanneer een horecavergunning nodig is en hoe je deze aanvraagt, voorkom je gedoe én boetes, terwijl je wél met vertrouwen bouwt aan jouw succesvolle horecazaak.