Bang dat AI je baan afpakt? In de horeca ben je veilig

Mineke Vrijenhoek is brand marketing manager van Horecava. Zij schrijft columns over marketing, horeca en technologie. Deze week gaat het over AI en de banenmarkt.

Elon Musk zegt: "AI zal uiteindelijk de meeste banen overbodig maken." En hij staat niet alleen. Experts voorspellen dat kunstmatige intelligentie de komende decennia miljoenen functies zal automatiseren, van boekhoudkundige taken en juridisch onderzoek tot het schrijven van nieuwsartikelen en het analyseren van medische scans. 
Als marketeer merk ik het zelf ook. AI schrijft tegenwoordig blogs, ontwikkelt campagnes en analyseert data in een fractie van de tijd die ik er voor nodig heb. Soms vraag ik me af of mijn vakgebied over tien jaar nog wel bestaat. 
Maar werk je in de horeca? Dan kun je gerust ademhalen. Want als er één sector is waar de mens echt onvervangbaar blijft, dan is het de gastvrijheidsindustrie. 

De kenniswerker onder druk 

Dario Amodei, CEO van AI-bedrijf Anthropic, waarschuwt dat AI binnen vijf jaar de helft van alle instapfuncties in de kantoorbanen zou kunnen wegvagen, met een werkloosheid van 10-20% tot gevolg. 
De beroepen die traditioneel als "veilig" werden beschouwd, advocaten, accountants, marketeers, analisten, staan onder ongekende druk. AI kan contracten opstellen, belastingaangiftes verwerken, marktonderzoek doen en financiële rapporten genereren. Sneller, goedkoper en met minder fouten dan mensen. 

Waarom de horeca anders is 

Maar hier wordt het interessant. Terwijl AI de kenniseconomie op zijn kop zet, groeit de waardering voor werk dat draait om menselijke verbinding. De AI-markt in de hospitality-sector groeit weliswaar, maar dan vooral voor ondersteunende processen. Want hoe slim AI ook wordt, gastvrijheid vraagt om iets dat geen algoritme kan repliceren: echte empathie. Het vermogen om te voelen wanneer een gast een slechte dag heeft gehad. De intuïtie om precies het juiste moment te kiezen voor een grapje. De warmte van een oprechte glimlach bij het serveren van koffie. 
De hospitality-industrie leeft van menselijke verbinding, empathie en het vermogen om gepersonaliseerde service te bieden die verder gaat dan wat een machine kan aanbieden. 

Technologie als versterker, niet vervanger

Het paradoxale is dat AI de horeca juist menselijker kan maken. Door routinetaken over te nemen, ontstaat er ruimte voor wat echt belangrijk is: het creëren van onvergetelijke momenten. Het slimme gebruik zit hem erin om de eerste voordelen te benutten zonder het tweede te laten gebeuren. 

De verschuiving in waardering 

Deze ontwikkeling veroorzaakt een fundamentele verschuiving in hoe we naar werk kijken. Jarenlang golden universitaire diploma's en kantoorbanen als het toppunt van professioneel succes. Maar als AI advocaten, economen en consultants kan vervangen, wat is dan nog echt waardevol? Het antwoord ligt in sectoren waar menselijke kwaliteiten centraal staan. Waar empathie, creativiteit en sociale intelligentie onmisbaar zijn. Waar het niet gaat om het verwerken van informatie, maar om het creëren van ervaringen en emoties. 
In de horeca worden "interpersoonlijke vaardigheden" steeds belangrijker, vooral voor functies met gastencontact. Skills die geen robot kan automatiseren en die juist waardevoller worden naarmate de wereld digitaler wordt. 

Horeca, de nieuwe elite 

We staan op de drempel van een complete omwenteling in status en waardering. Decennia lang golden universitaire diploma's als het ultieme bewijs van succes. Ouders waren trots als hun kinderen advocaat, econoom of consultant werden. Maar wat als die "prestigieuze" beroepen straks vooral bestaan uit het controleren van AI-output? Wat als de échte waarde ligt bij mensen die kunnen doen wat geen machine kan: anderen het gevoel geven dat ze ertoe doen? 
Dan worden horecamedewerkers plotseling de nieuwe professionals, omdat ze meer kunnen dan AI ooit zal kunnen. Ze beheersen de kunst van het menselijk contact, de meest complexe technologie die er bestaat. En daar kan geen robot tegenop.