Zo zorg je voor een veilige werkvloer in de horeca

Ongewenst gedrag is een actueel thema, ook in de horeca. In onze branche draait alles om sociaal contact: tussen medewerkers en gasten, maar ook tussen collega’s onderling. Juist daarom is sociale veiligheid in de horeca onmisbaar. Een veilige omgeving waarin iedereen elkaar met respect behandelt. Het zorgt niet alleen voor minder stress en verzuim, maar ook voor een inclusieve en gastvrije plek voor je team en je gasten.

Wist je dat één op de vijf medewerkers ongewenst gedrag ervaart? Als je hier proactief op inspeelt, blijf je als organisatie in controle. Wachten tot er iets misgaat, betekent vaak dat je achter de feiten aanloopt. De gevolgen kunnen ernstig zijn: verlies van vertrouwen in jou als werkgever, stijgend ziekteverzuim, hoger verloop én schade aan je reputatie.

Wat verstaan we onder ongewenst gedrag?

Ongewenst gedrag kan zich in allerlei situaties voordoen:

• tussen leidinggevende en medewerker;
• tussen collega’s onderling;
• of tussen gasten en medewerkers.

Denk aan discriminatie, pesten, (seksueel) getinte opmerkingen, schelden, intimidatie, ongewenste aanrakingen en respectloos gedrag. Wat de één als grap ervaart, kan voor de ander kwetsend zijn. Juist daarom is het belangrijk samen afspraken te maken: wat verstaan wij onder gewenst én ongewenst gedrag (op de werkvloer) en hoe gaan we ermee om?

Wettelijke verplichting én goed werkgeverschap

Volgens de Arbeidsomstandighedenwet ben je als werkgever verplicht te zorgen voor een veilige werkomgeving en beleid te voeren tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA), zoals intimidatie, agressie, pesten en werkdruk. Uit onderzoek blijkt dat PSA een grote risicofactor vormt binnen de horeca. Het inventariseren van belangrijkste risicofactoren binnen jouw bedrijf en het opstellen van een plan van aanpak, moet je opnemen in de verplichte Risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E). Doe je dit niet, dan loop je risico op klachten bij de Arbeidsinspectie, boetes en zelfs aansprakelijkheidsclaims.

Instellen van een protocol tegen ongewenst gedrag

Een eerste stap is het opstellen van een protocol ongewenst gedrag. Hierin leg je vast wat je onder ongewenst gedrag verstaat, hoe medewerkers melding kunnen maken en welke stappen volgen bij een melding. Betrek je Ondernemingsraad (OR) of Personeelsvertegenwoordiging (PVT) en zorg dat iedereen - van leidinggevende tot stagiair - het protocol kent en weet hoe dit werkt in de praktijk.

Vertrouwenspersoon: laagdrempelig en belangrijk

Een vertrouwenspersoon is onmisbaar voor een veilige werkvloer. Medewerkers kunnen hier terecht als ze ongewenst gedrag ervaren. De vertrouwenspersoon luistert, adviseert en begeleidt bij eventuele vervolgstappen. Zo ontstaat een omgeving waarin medewerkers zich serieus genomen voelen. Je kunt kiezen voor een interne vertrouwenspersoon of een externe vertrouwenspersoon. 

Hoewel de wettelijke verplichting (voor bedrijven met >10 medewerkers) nog niet definitief is, is er politiek draagvlak voor. Steeds meer horecabedrijven hebben een vertrouwenspersoon, omdat het bijdraagt aan vertrouwen, werkplezier en een gezonde bedrijfscultuur.

Trainingen, bewustwording en bespreekbaarheid

Regels en protocollen zijn belangrijk, maar een open werkcultuur is minstens zo waardevol. Maak het onderwerp regelmatig bespreekbaar in teamoverleggen en geef als ondernemer het goede voorbeeld. Een betrouwbaar feedbackproces is daarbij cruciaal: medewerkers moeten weten dat er ook écht iets gebeurt als zij iets melden.

Ook worden er trainingen aangeboden, bijvoorbeeld door Koninklijke Horeca Nederland, waarin medewerkers leren omgaan met agressie of lastige situaties met gasten. Ook korte workshops of campagnes zoals Ben je oké? dragen bij aan sociale veiligheid op de werkvloer en geven je team praktische handvatten.

Preventie boven alles

Zorg dat je beleid geen eenmalige actie is, maar een continu proces. Zo bouw je aan een proactieve veiligheidscultuur. Het resultaat: meer werkplezier, minder verzuim en medewerkers die langer bij je willen werken. En dat merken je gasten ook: een sociaal veilige werkvloer straalt direct uit in gastvrijheid.