Sinds december 2020 geldt een mondkapjesplicht in alle publieke binnenruimten, waaronder horeca. Iedereen van 13 jaar of ouder moet een mondkapje dragen en het horecapersoneel ook. Op het terras en in de afgesloten horecakeuken geldt een mondkapjesplicht. En ook achter de bar, in het restaurant en achter de receptie van een hotel geldt een mondkapjesplicht. Gasten hoeven op een vaste zitplek geen mondkapje te dragen, maar wel bij binnenkomst of verplaatsing. Het is nog niet bekend tot wanneer de mondkapjesplicht geldt, maar horecapersoneel is er klaar mee.
Rotterdam, woensdagavond. Het terras zit bomvol en gasten schuiven met tafels en stoelen om bij elkaar te kunnen zitten. Een groepje van drie is in een uur tijd uitgebreid tot zes. De zon schijnt en gasten zien bekenden aan de andere kant van het terras, lopen van tafel naar tafel. En naar binnen om naar de wc te gaan. Serveerders ook. Binnen is er geen horecapersoneel met mondkapje te zien. Serveerster: ‘Het is hier helemaal leeg en we lopen continu van buiten naar binnen. Maar we houden ons nu niet aan de mondkapjesplicht.’
Utrecht, zaterdagavond. Het terras zit vol. De picknicktafels worden gescheiden door kuchschermen. ‘Zijn jullie één huishouden?’, is de eerste vraag die gasten in groepjes te horen krijgen. Op de picknicktafels is een sticker geplakt met een QR-code. Die moet gescand worden en iedereen die het restaurant bezoekt moet de vragenlijst over coronaklachten invullen. Binnen is het leeg. Serveerders lopen van buiten naar binnen om bestellingen op te nemen en af te halen bij de bar. Of om borden pasta van de keuken naar het terras te brengen. Het horecapersoneel doet het mondkapje op en houdt het buiten ook op. Ook voor gasten die naar de wc gaan binnen geldt de verplichting een mondkapje te dragen en ze worden aangesproken als het mondkapje niet gedragen wordt.
Twee situaties in dezelfde week. De mondkapjesplicht geldt in alle horeca. Bediening in een restaurant én op het terras moeten in beide gevallen een een mondkapje op. Gasten hoeven geen mondkapje op aan tafel, maar wel als zij naar de wc gaan. Een hele set regels. Hoe zit het precies met de mondkapjesplicht? Waar moet je op letten als je een horeca-ondernemer bent?
In alle publieke binnen- en buitenruimten geldt sinds 26 januari 2022 een mondkapjesplicht, anderhalve meter afstand, een coronatoegangsbewijs, gezondheidscheck en een vaste zitplaats. En alle eet- en drinkgelegenheden mogen van 05:00 tot 22:00 uur open. Mensen die een tafel hebben gereserveerd in een restaurant of een nacht verblijven in een hotel, moeten bij binnenkomst een mondkapje dragen. Aan tafel mag die weer af. Er is geen beperking voor het aantal gasten aan tafel, wel moet, mits ze uit één huishouden komen, de 1.5 meter gehandhaafd worden.
Ook voor het personeel in de horeca geldt de verplichting een mondkapje te dragen. Zowel in de keuken als in de bediening (ook op het terras). Ook als een restaurant leeg is of er een plexiglas scherm voor de hotelbalie staat. Alles voor de hygiëne en natuurlijk om coronaverspreiding te voorkomen.
De situatie in het café in Rotterdam gaat dus tegen alle regels in: het terras zit bomvol en klanten lopen van en naar tafels, het personeel houdt zich niet aan de verplichting mondkapjes te dragen, en er zitten grote groepen aan kleine tafeltjes op het terras. Maar zou het niet wat vreemd zijn als het barpersoneel een mondkapje draagt, terwijl de hele kroeg leeg is? En waarom moet de serveerster binnen een mondkapje op om een bestelling af te halen, waar verder niemand staat?
De overheid is er duidelijk over: een mondkapje is verplicht in alle publieke binnen- en buitenruimten. Koninklijke Horeca Nederland stelt: ‘De verplichting geldt dus ook voor het horecapersoneel in de publieke ruimte, niet alleen wanneer er gasten in de zaak zijn.’
Ook kan het personeel gasten weigeren zonder mondkapje. Koninklijke Horeca Nederland: ‘Het dragen van een mondkapje is een verplichting. Als horecaondernemer kan je de gast daar op aanspreken. Als er echt een overlastsituatie ontstaat, kan je handhaving of de politie benaderen.’
Foto: ANP EVERT ELZINGA
Horecaondernemer Jaap van Ham, die meerdere cafés in Tilburg heeft, houdt zich strikt aan de mondkapjesplicht. Hij vindt het wel vreemd dat gasten binnenkomen met een mondkapje en dat het weer af mag zodra ze zitten en dat zijn personeel in een leeg café een mondkapje moet dragen. ‘Het voelt heel ongastvrij want personeel wil gewoon interactie met gasten.’ Daarnaast kan hij zich haast niet voorstellen dat het voor zijn klanten echt veiliger is om continu het mondkapje op en af te doen.
Jaap van Ham spreekt gasten er niet altijd op aan als die geen mondkapje dragen, maar zijn personeel staat wel in een lege kroeg met een mondkapje op en ook op een terras in de buitenlucht. ‘Het beleid is apart, maar regels zijn regels.’
De horeca wilde meer vrijheid en de overheid wil koste wat het kost het coronavirus binnen de perken houden en zorgen dat mensen aan hygiëne blijven denken. Om zo veilig mogelijk te kunnen werken in een horecagelegenheid en gasten veilig te ontvangen, is het dragen van een mondkapje dus essentieel.
Toch gaan sommige horecaondernemers er minder strikt mee om. Diego Buik heeft een burgerzaak in Rotterdam en Den Haag. Hij vraagt zich af hoelang de verplichting nog duurt. Omdat de keuken in de zaak open is, moet het keukenpersoneel een mondkapje dragen. ‘Dat was nog goed te doen, maar met de zomer op komst wil je echt niet met een mondkapje op boven twee bakplaten en een frituur van 180 graden staan.’ Hij begrijpt heel goed dat zijn personeel af en toe het mondkapje af zet, zeker als er geen gasten binnen zijn.
In de beginfase van de mondkapjesplicht heeft zijn personeel zich er altijd netjes aan gehouden. De burgerzaak was open voor afhaal en bezorging. Ook sprak Diego Buik gasten aan als die zonder mondkapje binnenkwamen. Maar nu weigert hij nauwelijks meer klanten zonder mondkapje. ‘Ik ben er klaar mee om politieagent te spelen.’
Uitkijken naar de dag dat horecapersoneel het mondkapje weer af mag
Diego Buik en Jaap van Ham kijken enorm uit naar de dag dat de mondkapjesplicht voorbij is en hun personeel weer met een lach op het gezicht kan werken, en de gasten dat ook kunnen zien. Ze vinden het vreemd dat gasten wel binnen mogen zitten aan een tafel zonder mondkapje, maar dat het weer op moet zodra zij naar de wc gaan of weer opstaan van hun plek om naar buiten te lopen.
Een hapje eten buiten de deur, een vrijdagmiddagborrel met een collega in het café en een kop koffie in een koffietent zijn allemaal weer mogelijk. Aan tafel is er vrijheid en kan er gegeten, gedronken en gelachen worden en lijkt corona even niet te bestaan. En toch is de mondkapjesplicht een obstakel voor verschillende horecaondernemers en -personeel. En ook gasten houden zich minder aan de maatregelen.
Sommige werkgevers vinden het voor ieders veiligheid het beste als hun personeel altijd een mondkapje draagt, ook achter een scherm, in de keuken en op het terras. Als medewerker valt daar niks tegenin te brengen. De werkgever heeft hierover het laatste woord.
Foto: ANP EVERT ELZINGA
Het is natuurlijk extra veilig als een hotelreceptie van een plexiglas scherm is voorzien. Of als een bar in een café omringd is door glazen platen. Toch is dat geen uitzondering op de verplichting een mondkapje te dragen en moet horecapersoneel ook achter een scherm een mondkapje dragen. Ook als er geen enkele manier is om als baliemedewerker in fysiek contact met de gast te komen, moet deze medewerker een mondkapje dragen. De gast natuurlijk ook.
Tussen de tafels van een restaurant of op het terras mogen wel kuchschermen geplaatst worden om gasten in alle veiligheid van een plekje te voorzien, zoals het voorbeeld van het terras in Utrecht. En zo is het ook mogelijk om maximaal van de ruimte gebruik te maken en meer gasten te ontvangen.
De duur van het mondkapjesplicht is zeker nog 6 weken. Het is onzeker of het na 6 weken wordt verlengd. Iedereen van 13 jaar of ouder moet in publieke ruimten een mondkapje dragen en de boete bij het niet dragen van een mondkapje bedraagt 95 euro.
Werken in de horeca is een sociale bezigheid. Personeel wil met gasten kunnen praten en lachen, zonder dat er iets tussen zit. En continu het mondkapje op en af doen van binnen naar buiten, maakt het werk niet leuker. Maar wel veiliger.
Om je een goede gebruikerservaring te geven raden we je aan om in te loggen. Je kan dan bijvoorbeeld je favoriete berichten opslaan!